نامه منتشرنشده «قطب‌زاده» به وزارت خارجه آمریکا
تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۰۶۹۹۱
به گزارش خبرگزاری مهر، پاییز و زمستان ۱۳۵۷ سرعت و تعدد رخدادهای ایران زیاد بود و «هنری پرکت» که تازه چند ماهی از مسئولیت جدیدیش یعنی رئیس بخش ایران در دفتر امور خاورمیانه‌ی وزارت امورخارجه آمریکا می‌گذشت، روزهای شلوغی را پشت سر می‌گذاشت. در این چند ماهی که امام‌خمینی، در فرانسه مستقر شده بود، علاوه بر روحانیونی که در نجف همراهش بودند، چند چهره‌ی دیگر نیز به حلقه‌ی یکِ اطرافیان او اضافه شده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از آنها «صادق قطب‌زاده» بود. او هرچند ابتدا جزو دانشجویان مقیم پاریس بود، اما در سال‌های اخیر نامش بیشتر از سمت حلقه‌ی اطرافیان امام موسی صدر شنیده می‌شد. قطب‌زاده هرچند در سال‌های اخیر با بیت امام در نجف نیز مرتبط بود، اما چون در جریان فعالیت‌های مبارزاتی چندین ساله‌اش ارتباطات نسبتاً خوبی با شخصیت‌های اروپایی و عربی مختلف پیدا کرده بود، خود را فردی مستقل و پیشرو می‌دید و کنش‌های جداگانه خود را داشت. وجهه‌ی «حقوق‌بشری» دولت کارتر، یکی از محورهایی بود که برخی مبارزین داخل و خارج ایران را جذب خود کرد و آنها با رؤیای کند کردن روند حمایتی آمریکا از شاه، به سمت تعامل با شخصیت‌های آمریکایی رفتند.
نشست و برخاستی که اغلبشان مایل به علنی شدن آن نبودند. در جریان افشای اسناد سفارت آمریکا در تهران، نام تعدادی از افراد و جریان‌هایی که با چنین رویکردی با آمریکایی‌ها به گفتگو نشسته بودند منتشر شد. قطب‌زاده هم یکی از این افراد بود.
در اسناد سفارت آمریکا در تهران، سندی وجود دارد که نشان می‌دهد دی ماه ۵۶ قطب‌زاده با «جورج گریفین»، از مسئولین میز خاورمیانه و جنوب آسیای دفتر اطلاعات و تحقیقات وزارت امور خارجه آمریکا دیدار کرده است. او خود را «رئیس یک نهضت مقاومت ایرانی که مقرش در پاریس است» و «تماس‌های زیرزمینی و مخفیانه با همه سطوح جامعه ایران از جمله نظامیان» دارد معرفی و هدفش از این سفر را تماس با آمریکایی‌هایی که داخل یا خارج از دولت آمریکا با اوضاع ایران آشنا هستند بیان می‌کند. قطب‌زاده در پایان این دیدار، نامه‌ای که از جانب خودش خطاب به «رابرت مَنتِل» نوشته را به گریفین می‌دهد.
انتخاب قطب‌زاده به ظاهر دقیق بود. منتل مسئول «دفتر کمک‌های امنیتی»، یکی از زیرمجموعه‌های «دفتر امور سیاسی‌نظامی» وزارت امورخارجه آمریکا بود. دفتر امور سیاسی‌نظامی نیز در واقع رابط این وزارتخانه با وزارت دفاع است و وظیفه‌اش ارائه‌ی طرح و استراتژی در زمینه‌ی‌های امنیت بین‌المللی، کمک‌های امنیتی و عملیات نظامی است. از چگونگی واکنش منتل به این درخواست و سایر دیدارها و نامه‌های احتمالی قطب‌زاده در سفرش به آمریکا، سند دیگری در دست نیست؛ اما رابطه‌ی قطب‌زاده و گریفین تا تابستان ۱۳۵۷ حداقل با ارسال یک نامه‌ی دیگر ادامه می‌یابد.
یک سال پس از آن دیدار، در دی‌ماه ۱۳۵۷ و روزهایی که نام قطب‌زاده به عنوان یکی از اطرافیان امام‌خمینی (ره) در فرانسه مطرح است، گزارش این دیدار و متن نامه او، از طرف «منتل» برای «پرکت» ارسال شد و رونوشتش نیز به اطلاع سفارت آمریکا در تهران می‌رسد.
متن این گزارش و نامه، پس از تسخیر سفارت آمریکا در اسناد افشاشده توسط دانشجویان پیرو خط امام منتشر شد. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، برای نخستین‌بار، تصویر این دو سند را همراه با متن آنها منتشر می‌کند.
سند اول: گزارش «گریفین» از دیدار با قطب‌زاده که رونوشت آن توسط مانتل به پرکت ارسال شد
یادداشت محرمانه از: رابرت منتل Pm/SSP
تاریخ سند: ۱۷ ژانویه ۱۹۷۹_۲۷/۱۰/۱۳۵۷
به: آقای هنری پرکت NNBA/IRN
موضوع : تماس با صادق قطب‌زاده در نوامبر ۱۹۷۷
می‌خواهم توجه شما را به چکیده مذاکراتی که با صادق قطب‌زاده که طبق گزارشهای اخیر جراید ظاهراً از دستیاران کلیدی و سخنگوی آیت‌الله خمینی است، جلب کنم. قطب‌زاده روزی در نوامبر ۱۹۷۷ به من مراجعه کرده تقاضا کرد که با او نهار صرف کنیم و خود را به عنوان رئیس یک نهضت مقاومت ایرانی که مقرش در پاریس است معرفی کرد. من از چارلی ناس که آن‌گاه مدیر امور ایران بود، پرسیدم که آیا او اطلاعی درباره قطب‌زاده دارد یا خیر. ناس اطلاعی درباره قطب زاده یا سازمان او نداشت. من بعد با قطب‌زاده نهار صرف کردم. یعنی حدود دو سه هفته قبل از اینکه شاه در دسامبر ۱۹۷۷ از آمریکا دیدن کند. اگر حافظه من اشتباه نکرده باشد. نکاتی که قطب‌زاده بدان اشاره کرد از این قرار بود: او به آمریکا آمده است تا با آمریکایی‌هایی که چه در داخل و چه در خارج از حکومت، تا آنجایی که او می‌داند، با امور ایران آشنایی دارند تماس برقرار کند. (او ظاهراً با گزارش من برای کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا تحت عنوان «فروش‌های نظامی آمریکا به ایران آشنایی داشت»).
او و سازمانش از تحسین کنندگان آمریکا و ایده‌آل‌هایی که آمریکا از آن دفاع می‌کند، هستند. او به ویژه در تأکیدی که بر روی حقوق‌بشر به وسیله حکومت کارتر به عمل می‌آمد خشنود بود و فرصتی برای خود می‌دید تا سیاست‌های حکومت کارتر را تحت تأثیر قرار دهد. تا اینکه حکومت کارتر اشتباهات حکومت‌های سابق را تکرار نکند. این اشتباهات عبارتند از یکسان کردن منافع آمریکا در ایران و منطقه به عنوان اینکه این منافع مقارن و تابع نظریات، سیاست‌ها و در واقع ادامه فرمانروایی شاه در ایران است.
شاه در ایران مورد تنفر همگانی است و فشارهایی در سراسر جامعه ایران علیه شاه و شکل سرکوبگر حکومت او در شرف تقویت است. علیرغم ساواک، او و سازمان او دارای تماس‌های زیرزمینی و مخفیانه با همه سطوح جامعه ایران از جمله نظامیان است. این تماس‌ها حاکی از آن است که شاه به طور فزاینده‌ای فاقد محبوبیت می‌شود و اینکه انقلابی در حال جوشش و تخمیر است.
نظر به اینکه ایالات متحده معتقد است که منافع آن مستلزم پشتیبانی بدون قید و شرط از شاه و سیاست‌های اوست، ایالات متحده با سرکوبگری شاه در یک سطح قرار گرفته است. ایران و ایالات متحده آمریکا منافع مشترک بسیاری دارند ولی ایالات متحده آمریکا هنگامی که انقلاب سر برسد زیان خواهد دید، مگر اینکه حکومت کارتر اقداماتی برای اجتناب از هم‌سطح شدن با رژیم و سرکوبگری آن به عمل آورد. درباره نظامیان، ژنرال‌های درجات بالا و سایر رهبران همه از سوی شاه خریداری شده‌اند، ولی افسران جز و درجات متوسط به نحو فزاینده‌ای از فساد و سرکوبگری که در اطراف آنها روی می‌دهد منزجر هستند. هرگاه واقعه مورد نظر اتفاق بیفتد، قسمت اعظم نظامیان از مردم ایران پشتیبانی خواهند کرد تا از زمامداران فاسد خود.
در پایان قطب‌زاده تأکید کرد که در حکومت کارتر، امیدواری‌های جدیدی از لحاظ سیاست‌های حقوق‌بشری می‌بیند. او اظهار امیدواری کرد که سیاست خویشتن‌داری از فروش اسلحه از سوی رئیس جمهوری به اتخاذ موضع واقع‌گرایانه‌تری نسبت به تقاضاهای شاه که بسیاری از آنها صرفاً تلف‌کردن گنجه‌ای ایران است، منجر خواهد شد.
به دنبال ملاقات با قطب‌زاده، من مراتب فوق را با «چارلی ناس» در میان گذاشتم. بعداً قطب‌زاده اطلاعاتی که به وسیله سازمان او منتشر شده بود به من داد که عبارت بود از اعلامیه ۲۲ اوت ۱۹۷۸ [مرداد ۱۳۵۷] به نام آیت‌الله خمینی. من همه این اطلاعات را به HA/JR دادم، که چنان که من می‌دانم آن را به NEA/IRN و IRN/RU و دیگران توزیع کرد.
من بعد از این نهار و به دنبال نامه شخصی دسامبر ۱۹۷۷ قطب‌زاده که بازنگری گذشته بود، دیگر خبری که شخص او فرستاده باشد نداشتم و این خود یک امر قابل پیش بینی بود.
قطب‌زاده یک مرد جدی به نظر می‌رسد که با یک لحن معتدل و عاقلانه صحبت می‌کرد. او امیدوار بود که دولت جدید، سیاست آمریکا را نسبت به ایران تغییر خواهد داد و اگر چنین شود او از آن استقبال خواهد کرد. او از لحاظ ایدئولوژیک ضد آمریکایی به نظر نمی‌رسید. من امیدوارم که مراتب فوق برای شما جالب بوده و ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.
سند دوم: متن نامه قطب‌زاده خطاب به «منتل»
آقای منتل عزیز، امیدوارم که حال شما خوب باشد. من متأسفم از اینکه نتوانستم زودتر به شما نامه بنویسم ولی اکنون می‌خواهم به خاطر وقت پرارزشی که شما در واشنگتن به من دادید تشکر کنم.
به پیوست اسناد مربوط به شکنجه‌ها و روش‌های پلیسی و نامه‌هایی از خانواده‌های زندانی شده و چند اعلامیه درباره ایران فرستاده می‌شود. متأسفانه بعضی از آنها هنوز به زبان اصلی، فرانسه، است، اینها به انگلیسی ترجمه خواهد شد و ترجمه‌ها بعداً برای شما فرستاده خواهد شد. نظر به فوریتی که ناشی از آمدن شاه با ایالات متحده آمریکا است مناسب‌تر دانستم همه چیز را همان طوری که هست، برای شما بفرستم.
امیدوارم، شما درک کنید که این سفر فوق العاده اهمیت دارد. زیرا این نخستین تماس با حکومت کنونی کارتر است. من یقین دارم که شاه خواهد کوشید همان روش‌ها و همان استدلال‌هایی را که او در زمان نخستین سفرش به واشنگتن پس از روی کار آمدن کندی به عنوان رئیس جمهور به کار برده است، تکرار کند. او خواهد کوشید که پرزیدنت کارتر را متقاعد کند که اگر به او در اعمال روش‌های سرکوبگرانه آزادی عمل داده شود، او به زودی مخالفان را نابود خواهد کرد و مردم را به دور خود خواهد آورد.
نیاز به گفتن ندارد که این استدلال پایه و اساسی ندارد. او چنین استدلالی را قبلاً نیز به کار برده است و هر بار با شکست روبرو شده است. ولی از آنجایی که او این نوع استدلال را هر بار با اشخاص جدید به کار می‌برد، موفق می‌شود از اینکه با جنایات خود از مهلکه رهایی یابد و بدون ترس از مجازات به ارتکاب جنایات جدید دست بزند.
من نمی‌کوشم تمامی سیاست خارجی آمریکا را در ایران و یا سیاست شاه نسبت به مردم خودمان را تجزیه و تحلیل کنم، بلکه آنچه که می‌خواهم تأکید کنم این واقعیت است که مردم ما، پشتیبانی آمریکایی‌ها از شاه را به عنوان مسبب اصلی سرکوبگری در ایران می‌بینند. شاه در ایران دچار درد سر واقعی شده است چه از لحاظ اقتصادی و چه سیاسی و چه اجتماعی، من امیدوارم که شما از همه این مطالب آگاه باشید و اینکه هنگامی که درباره شاه قضاوت می‌کنید، شما درباره او با توجه به همه سوابق سلطنت او و یا در نظر گرفتن همه این واقعیات قضاوت خواهید کرد.
من صمیمانه امیدوارم اسنادی که با این نامه تسلیم می‌شوند، برای توجه رئیس جمهوری فرستاده خواهند شد و من یقین دارم که شما این کار را به هر طریقی که سودمند می‌دانید، انجام خواهید داد. من امیدوارم که شما را به زودی در واشنگتن ببینیم و قول می‌دهم که اسناد بیشتری درباره موضوعات مختلف برای شما بفرستم. در ضمن مراتب ارادت خود را به شما ابزار می‌دارم.
امضا صادق قطب زاده
(در ضمن) _کمیسیونی از صلیب سرخ به ایران رفته و تحقیقاتی درباره زندانیان سیاسی و شرایط آنها در زندان به عمل آورده است. گزارشهای مربوطه سری خواهد بود ولی بایستی فوق العاده سودمند باشد. امیدوارم که شما این گزارش را از طریق مجراهای لازم به دست آورید.
گزارش گریفین از دیدار با قطب‌زاده که سال ۱۳۵۷ توسط منتل به پرکت ارسال شده است. ص ۱
منبع: مهر
کلیدواژه: صادق قطب زاده ایالات متحده امریکا لانه جاسوسی اربعین حسینی حسین امیرعبداللهیان ناصر کنعانی مجلس شورای اسلامی وزارت امور خارجه وزارت امور خارجه ایران دولت سیزدهم حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی اربعین 1401 سیدابراهیم رئیسی ایران عراق هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران سفارت آمریکا صادق قطب زاده ایالات متحده آمریکایی ها حکومت کارتر قطب زاده قطب زاده وزارت امور سیاست ها برای شما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۰۶۹۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چین معافیت تعرفه‌ای واردات محصولات آمریکایی را تمدید می‌کند
دولت چین معافیت‌های تعرفه‌ای برای واردات برخی محصولات آمریکایی را تا پایان نوامبر سال جاری تمدید می‌کند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، وزارت دارایی چین در بیانیه‌ای اعلام کرد پکن معافیت های تعرفه‌ای برای واردات برخی محصولات آمریکایی را تا 30 نوامبر سال جاری تمدید می کند.
این وزارت خانه افزود: معافیت های بیشتر که از روز چهارشنبه اول ماه مه اجرایی می شود، در ادامه معافیت های اخیر است که روز سه شنبه منقضی می شود.
در همین حال سه روز پیش وزیر خارجه چین در دیدار با آنتونی بلینکن همتای آمریکایی خود تاکید کرد که منطقه آسیا و اقیانوسیه نباید به میدان جنگ برای قدرت های بزرگ تبدیل شود و گفت که واشنگتن اقدامات بی پایانی برای ضربه زدن به اقتصاد و فناوری چین انجام داده است.
وانگ یی به بلینکن گفت که واشنگتن نباید از تایوان به عنوان ابزاری برای کنترل چین و توقف تسلیحاتی آن استفاده کند.
همچنین سخنگوی وزارت خارجه چین از آمریکا خواست در امور داخلی چین دخالت نکند.
در همین حال چند روز پیش یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا بدون ذکر جزئیات بیشتر اظهار کرد واشنگتن برای برداشتن گام هایی علیه شرکت های چینی که به اعتقاد آنها امنیت آمریکا و اروپا را تهدید می کنند، آماده است.
همچنین در دولت آمریکا بحث های مقدماتی درمورد تحریم بانک‌های چینی به دلیل حمایت این کشور از روسیه در جنگ علیه اوکراین، صورت گرفته اما مقامات به رویترز گفتند که دولت هنوز برای انجام این کار طرحی ندارد.
این در حالی است که واشنگتن تاکنون برخی تحریم‌های بانک‌های اصلی چین را به دلیل تاثیراتی که ممکن است بر اقتصاد جهانی و روابط بین دو کشور داشته باشد، متوقف کرده است.
همچنین یک مقام وزارت امور خارجه چین در گفت‌وگو با خبرگزاری شینهوا اظهار کرد از زمان دیدار بایدن با شی جین پینگ در نوامبر سال گذشته در سان فرانسیسکو، ارتباطات بین دو کشور نشان دهنده روند توقف کاهش ارتباطات و تثبیت آن است.
براساس این گزارش، سفر بلینکن به پکن در حالی صورت گرفت که کنگره و سنای آمریکا در هفته جاری لایحه کمک 8 میلیارد دلاری به تایوان را تصویب کرد. هدف از اختصاص این بودجه به تایوان، کمک به این کشور در مقابله با اقدامات چین در منطقه است.
در همین حال چندی قبل وانگ یی وزیر امور خارجه چین در گفتگو با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، اظهار کرد واشنگتن باید تحریم های اعمال شده بر کارخانه ها و افراد چینی را بردارد.
آقای یی در این گفتگو اظهار داشته واشنگتن باید این تحریم ها را بردارد و به حقوق توسعه مشروع چین، آسیب نرساند.
براساس این گزارش، واشنگتن تحریم هایی را بر شرکت های مختلف چینی اعمال کرده، شرکت هایی که واشنگتن آنها را به همکاری با صنایع نظامی چین به رغم انکار این شرکت ها متهم کرده است. تحریم های آمریکا همچنین بر افراد و نهادهای چینی وضع شده که متهم به نقض حقوق بشر در منطقه شین جیانگ هستند.
در ماه های اخیر روابط بین آمریکا و چین شاهد علایمی از بهبودی است در حالی که هر دو طرف گام هایی را برای ایجاد دوباره کانال های ارتباطی پس از تنش های فزاینده فی مابین طی دهه های اخیر، برداشته‌اند.
چین: هیچ کشوری حق دخالت در روابط مسکو و پکن را نداردچین، آمریکا را تهدید به اقدام تلافی جویانه کردانتهای پیام/
جاده کندوان یک طرفه شد